کربن، یک عنصر متمایز
دلیل اصلی این مطلب که کربن ترکیبات بسیار زیادی تشکیل می دهد و متفاوت از دیگر عناصر رفتار می کند، وجود خصلت زنجیری شدن در اتم های کربن است. وجود خصلت زنجیری شدن در اتم های یک عنصر را می توان به معنای وجود تمایل در اتم های آن عنصر برای اتصال پشت سرهم بصورت یک زنجیر و تشکیل زنجیرهای نسبتا پایدار با طولهای مختلف در نظر گرفت. درحالیکه این خصلت در عنصر کربن وجود دارد و اتم های کربن زنجیرهای کربنی (ساخته شده از کربن) کوتاه و بلند نسبتا پایدار می توانند بوجود آورند، این قابلیت در عناصر دیگر به مقدار بسیار کمتری دیده می شود یا اصلا وجود ندارد.
وجود خصلت زنجیری شدن در عنصر کربن و عدم وجود آن در عناصر دیگر در درجه اول به انرژی پیوندها برمی گردد. انرژی پیوندهای کربن-کربن (پیوندهای کربن با خودش) در حد انرژی پیوندهای کربن با دیگر عناصر است. از این رو شکسته شدن اتصالات کربنی در زنجیرهای کربنی و تشکیل پیوندها بین کربن های جدا شده از زنجیر با دیگر عناصر به معنای جایگزین شدن پیوندهای بسیار ضعیف با بسیار قوی نیست و زنجیرهای کربنی در مقابل شکسته شدن مقاومت خوبی دارند و نسبتا پایدارند. این در حالیست که انرژی پیوندهای دیگر عناصر با خودشان معمولا بسیار کمتر از انرژی پیوندهای آنها با عناصر بغیر از خود است و زنجیرهای اتم های دیگر عناصر مستعد شکسته شدن هستند. بنابراین اتمهای دیگر عناصر زنجیرهای بلند مثل کربن نمی توانند تشکیل دهند.
ظرفیت چهار
کربن و قابلیت
تشکیل پیوند
دوگانه و سه گانه
با خودش (یعنی
و 
) و سایر
عناصر (مثل 
و 
) در
کنار خصلت
زنجیری شدن آن
منجر به این
می شود که
کربن ترکیبات
بسیار فراوان
و متنوعی تشکیل
دهد بطوریکه
ما مجبور شویم
شاخه ای از
شیمی را به
ترکیبات آن اختصاص
دهیم.
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
**************************************************
سایت: www.youngchemist.com
مولف: محمد شاهی
نظرات، پیشنهادات و انتقادات: chemistry.shahi@gmail.com
**************************************************
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||